Πόλεμος στην οικογένεια Picasso για 271 άγνωστα έργα που βρέθηκαν σε σκουπιδοσακούλες!

Έργα του Pablo Picasso βρίσκονται σε «λάθος» χέρια; Μια πολύκροτη δική που εξελίσσεται αυτές τις ημέρες στο Παρίσι θέλει τους κληρονόμους του ζωγράφου να διεκδικούν 271 έργα του που βρέθηκαν σε 18 σακούλες σκουπιδιών.

«Θάρρος ή αλήθεια» φαίνεται να παίζουν αυτές τις ημέρες οι παίκτες ενός δικαστικού θρίλερ που διαδραματίζεται σε δικαστήριο της γαλλικής πρωτεύουσας. Για περισσότερα από 15 χρόνια ο 78χρονος Pierre Le Guennec και η 75χρονη σύζυγός του Danielle (αυτός ηλεκτρολόγος, εκείνη οικονόμος) ήταν οι άνθρωποι για όλες τις δουλειές στο σπίτι-ατελιέ που γεννήθηκαν τα μεγαλύτερα έργα τέχνης του 20ού αιώνα, εκεί όπου το 1973 «έσβησε» ο επαναστάτης της τέχνης Pablo Picasso.

Οι έμπιστοι του χθες γίνονται οι εχθροί του σήμερα, καθώς τις πρώτες μέρες του Νοεμβρίου το ηλικιωμένο ζευγάρι βρέθηκε στο εδώλιο με την κατηγορία της κλοπής. Στην περίπτωση τους, το μήλον της Έριδος είναι 18 σακούλες σκουπιδιών με 271 πίνακες (ελαιογραφίες, σκίτσα, σκαριφήματα, κολάζ) του Picasso, που χρονολογούνται από το 1900 έως το 1932. Πώς όμως αυτός ο άγνωστος θησαυρός, αξίας 70 εκατομμυρίων ευρώ, βρέθηκε στα… «λάθος χέρια»;

Οι διάλογοι που ακούστηκαν στο γαλλικό δικαστήριο θυμίζουν ατάκες από σαπουνόπερα. Ο Pierre και η Danielle Le Guennec αυτοπαρουσιάζονται ως απλοί άνθρωποι, που βρίσκονται αντιμέτωποι με τους ισχυρούς και αδίστακτους κληρονόμους. Στην απολογία του ο Le Guennec υποστηρίζει: «Κατηγορούμαι άδικα. Είμαι ένας “Δαβίδ” που πρέπει να πολεμήσω ένα σνομπ πλούσιο, που νομίζει ότι με τα λεφτά του μπορεί να αγοράζει ό,τι και όποιον θέλει». Στο ρόλο… του «κακομαθημένου Γολιάθ» είναι το τρίτο παιδί του Pablo Picasso. Ο Claude αποτελεί πλέον τον πατριάρχη της οικογένειας, αφού την πρωτοκαθεδρία του αναγνωρίζουν οι ετεροθαλείς και βιολογικές αδελφές του, η Maya και η Paloma, (ο Paulo, το μόνο παιδί του Picasso που γεννήθηκε εντός γάμου, πέθανε το 1975). Στο πλευρό του Claude τάσσεται και η νέα γενιά των Picasso, τα εγγόνια του ζωγράφου, Marina και Bernard. Ο 69χρονος Claude κινεί τα νήματα της αυτοκρατορίας και αποτελεί τη στεντόρεια φωνή των κληρονόμων του ζωγράφου σε αυτή την αντιδικία.

Στις 15 Νοεμβρίου του 2016 οι αντιμαχόμενες πλευρές παρουσιάστηκαν στη δικαστική αίθουσα. Ο Claude επέλεξε να παραστεί ο ίδιος στο δικαστήριο ασκώντας έτσι μια άτυπη πίεση στους δικαστές. Έχει παρόμοιο σωματότυπο με εκείνον τον πατέρα του: είναι αδύνατος, όχι ιδιαίτερα ψηλός, με βαθύ βλέμμα. Όταν μιλάει για τους Le Guennec τους αποκαλεί «απατεώνες, που άρπαξαν τον πολιτιστικό πλούτο από το ατελιέ» και, χωρίς αποδείξεις, τους κατονομάζει «βιτρίνα ενός κυκλώματος κλεπτών έργων τέχνης».

Ο Le Guennec δίνει τη δική του μάχη για να αποδείξει πώς τα καλλιτεχνήματα βρέθηκαν στην κατοχή του και μετά ξεχάστηκαν στο γκαράζ του φτωχικού του. Όπως εξηγεί, «μετά το θάνατο του master με φώναξε η κυρία (σ.σ. υπονοώντας την Jacqueline Roque, δεύτερη σύζυγο του Picasso» και μου έδωσε πέντε σκουπιδοσακούλες γεμάτες από αυτά (σ.σ. αναφέρεται στα έργα). Mου ζήτησε να τα κρατήσω μακριά από την υπόλοιπη οικογένεια Picasso και κυρίως από τον Claude, γιο του ζωγράφου από μια παλιά ερωμένη του».

Ο Claude εξοργίζεται και απαντά: «Παραλογισμοί! Θέλει να πιστέψουμε ότι η γυναίκα που αγάπησε τον πατέρα μου και λάτρεψε τα έργα του τα παράχωσε σε σακούλες και ότι είχε τέτοιους ταπεινούς σκοπούς;». Σύμφωνα με την κατάθεση του Le Guennec, «η χήρα του μετρ ήθελε να αποκλείσει την οικογένεια από μέρος της περιουσίας, και κυρίως τον Claude, που ήταν ο βασικός και επίμονος διεκδικητής του μεγαλύτερου ποσοστού της». Τα λόγια του Le Guennec σηκώνουν νέα θύελλα, όμως δεν τον φέρνουν αντιμέτωπο μόνο με την οικογένεια Picasso αλλά και με τον ίδιο του τον εαυτό. Είκοσι ένα μήνες νωρίτερα, έλεγε άλλα…

Η πρώτη φορά, που οι δυο πλευρές συναντήθηκαν απέναντι στη δικαστική αίθουσα ήταν το Φεβρουάριο του 2015, όταν ο Le Guennec είχε ισχυριστεί ότι «οι “ζωγραφιές” ήταν δώρα της αφεντικίνας μου, της Jacqueline Roque, για τις υπηρεσίες μου. Δεν είμαι λάτρης των τεχνών και για αυτό δεν τα κρέμασα στο σαλόνι μου και οι σακούλες έμειναν στοιβαγμένες στο γκαράζ». Σε εκείνη την πρώτη δικαστική διαμάχη η έδρα είχε αποφασίσει ότι «οι πίνακες αποτελούν προϊόντα κλοπής, αλλά δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις για τον τρόπο που έγινε η κλοπή και διατάχθηκε η επιστροφή των έργων στην οικογένεια Picasso. Αν και οι κατηγορούμενοι κρίθηκαν προφυλακιστέοι, εκείνοι άσκησαν έφεση… Κάπως έτσι φτάσαμε στη δίκη του Νοεμβρίου του 2016, της οποίας η απόφαση αναμένεται να ανακοινωθεί στις 16 Δεκεμβρίου…

Πώς όμως έμαθε ο Claude Picasso για την ύπαρξη των έργων; Την αυλαία της σύγκρουσης σήκωσε άθελά του ο ίδιος ο Le Guennec, όταν τον Οκτώβριο του 2010 έκανε τη μοιραία κίνηση να απευθυνθεί στον Claude για να πιστοποιήσει «κάποια ανυπόγραφα έργα» του Pablo Picasso… Η οικογένεια Picasso έχει συστήσει ίδρυμα (στο οποίο δεν συμμετέχει μόνο η κόρη του, Maya) και ο Claude ως επικεφαλής κρίνει αν ένας πίνακας που… μοιάζει με Picasso είναι αυθεντικός. Με ένα και μόνο νεύμα του ο κάτοχος κατοχυρώνεται ως ιδιοκτήτης ενός ανεκτίμητου αριστουργήματος ή απλώς μιας καλής ή κακής αντιγραφής! Το 2010 ο Le Guennec έφτασε με μια βαλίτσα που περιείχε τα προς εξέταση έργα στο παρισινό γραφείο του Claude. Ο γιος του ζωγράφου δεν πίστευε αυτό που αντίκριζε. Από την πρώτη ματιά συνειδητοποίησε ότι ήταν αυθεντικά: Άφησε τον Le Guennec να επιστρέψει στο σπίτι του, αλλά αντί να του στείλει τα πολυπόθητα πιστοποιητικά αυθεντικότητας, του έστειλε τις αστυνομικές αρχές να κατάσχουν τα έργα.

Λίγες μέρες έμειναν για την απόφαση που θα κρίνει τον νόμιμο ιδιοκτήτη των, μέχρι χτες, άγνωστων αριστουργημάτων. Αν αποδειχτεί ότι οι Le Guennec είναι απατεώνες θα κληθούν να πληρώσουν 375.000 ευρώ πρόστιμο, με πέντε χρόνια φυλακή…

Ανεξάρτητα της δικαστικής κρίσης αναμένεται να αλλάξουν οι ισορροπίες στο χρηματιστήριο της τέχνης! Πόσο θα επηρεαστούν οι τιμές των έργων του ζωγράφου; Πόσα άγνωστα έργα του Picasso κυκλοφορούν ακόμα; Είναι αρκετός ο Claude για την πιστοποίηση; Η καλλιτεχνική κληρονομιά είναι εκτεθειμένη σε επιτήδειους; Οι ερωτήσεις ψάχνουν απαντήσεις…

Μπορεί οι απόγονοι του Picasso τα τελευταία χρόνια να έχουν χαμηλώσει τους τόνους δημοσίως, όμως κανείς δεν ξεχνά τη λυσσαλέα ενδοοικογενειακή μάχη για τη μοιρασιά, όχι μόνο των πινάκων, αλλά και των χρημάτων, των μετοχών, των ράβδων χρυσού που αποτελούσαν την αμύθητη περιουσία του ζωγράφου και σύμφωνα με υπολογισμούς άγγιζε τα 500 εκατομμύρια ευρώ. Αγκάθι στις σχέσεις του Claude και της ετεροθαλούς αδελφής του, Maya, είναι το ποιος από τους δυο είναι εκείνος που πρέπει να έχει την αποκλειστικότητα της πιστοποίησης της αυθεντικότητα ενός… υποψήφιου έργου Picasso. Η Maya υποστηρίζει ότι εκείνη είναι η αδιαφιλονίκητη ειδήμονας, αφού έμεινε περισσότερο καιρό από τον Claude με τον μπαμπά Picasso και έτσι αναγνωρίζει τις σχεδιαστικές γραμμές… Σήμερα και τα δυο αδέλφια εκδίδουν πιστοποιητικά και το θέμα μοιάζει άλυτο.

H Maya διαφώνησε έντονα με τα αδέλφια της όταν εκείνοι δέχτηκαν να δοθεί το όνομα Picasso στο όνομα μοντέλου γαλλικού αυτοκινήτου. «Φτηναίνουν το όνομα Picasso» σχολίασε δημοσίως. Ένταση ξέσπασε και το 2015 όταν η εγγονή του Picasso, Marina, ανακοίνωσε ότι θα πουλήσει πίνακες για να ενισχύσει τους συλλόγους που χρηματοδοτεί. Η οικογένεια εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της για τη μη ανάθεση της πώλησης σε δημοπράτες. Θωρούσαν ότι με αυτό τον τρόπο τα έργα θα έπιαναν χαμηλότερη αξία από όσο οι ίδιοι τα εκτιμούν.

Περισσότερα νέα και πλούσιο ρεπορτάζ στο People που κυκλοφορεί αυτή την Κυριακή μαζί με το Πρώτο Θέμα.