Γενέθλια σήμερα για τον Γιώργο Νταλάρα

Ο Γιώργος Νταλάρας είναι Έλληνας τραγουδιστής. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ερμηνευτές του Ελληνικού τραγουδιού. Τον Οκτώβριο του 2006 ανακηρύχθηκε Πρεσβευτής Καλής Θέλησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1949 στον Πειραιά. Κατάγεται από οικογένεια μουσικών. O πατέρας του, Λουκάς Νταράλας ήταν επίσης τραγουδιστής και συνθέτης στο χώρο της ρεμπέτικης μουσικής. Οι πρώτες του μνήμες είναι στενά δεμένες με τις βασικές μορφές της ελληνικής μουσικής, το δημοτικό, το σμυρνέικο, το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι. Τα είδη αυτά τον επηρέασαν βαθιά ως καλλιτέχνη και τα τραγούδησε εκτενώς στις συναυλίες και στους δίσκους του. Στην 44ετή καριέρα του, έχει τραγουδήσει και άλλα πολλά είδη τραγουδιού .

Ξεκίνησε το 1965 σε ηλικία 15 χρονών, παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας στο πάλκο “Στου Στελλάκη”, με τον βετεράνο Στελιο Περπινιάδη και τον γιο του Βαγγέλη στο Χαϊδάρι.

Ο Βαγγέλης Περπινιάδης, φίλος του πατέρα του Γ. Νταλάρα, προσπάθησε να τον βοηθήσει να μπει στην δισκογραφία. Του έγραψε δύο τραγούδια και του πρότεινε να τα ηχογραφήσουν σ’ένα στούντιο στα Εξάρχεια. Ο 17χρονος Γ.Νταλάρας καθώς πηγαίνει στο στούντιο την ημέρα που θα ηχογραφούσαν τα τραγούδια, δύο άρματα μάχης είχαν σταθμεύσει προς το μέρος της Στουρνάρη. Προς την άλλη κατεύθυνση επικρατούσε η ίδια εικόνα. Ήταν Παρασκευή 21 Απριλίου 1967, η ημέρα που η στρατιωτική χούντα κατέλαβε την εξουσία, γεμίζοντας το κέντρο της Αθήνας με τανκς. Έτσι λοιπόν, δεν κατάφερε να πάει στο στούντιο. Η ηχογράφηση ματαιώθηκε και δεν γράφτηκαν ποτέ αυτά τα τραγούδια. Από την αυτοβιογραφία του Βαγγέλη Περπινιάδη μαθαίνουμε ότι αυτά τα δύο τραγούδια ήταν το “Μπροστά στα σκαλοπάτια σου” ένα κανταδορίστικο χασάπικο και το “Πάντα σε φίλους πίστευα” ένα ζεϊμπέκικο.

Πέντε μήνες αργότερα, ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι από την εταιρία “Αυλός” του Γ. Περγαντή με τίτλο “Προσμονή” σε μουσική του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη και σε στίχους Παναγιώτη Καλαποθαράκου .

Το τραγούδι αυτό κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών αλλά κόπηκε αμέσως και όχι τυχαία, από την λογοκρισία των συνταγματαρχών καθώς οι στίχοι ήταν καθαρά πολιτικοί.

Όπως έχει παραδεχτεί και ο ίδιος, το όνομα του πατέρα του διευκόλυνε σημαντικά τα πρώτα του βήματα και του άνοιξε πόρτες. Άρχισε να εμφανίζεται σε διάφορα λαϊκά μαγαζιά παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας με ονόματα όπως με την Καίτη Γκρέυ, τον Νίκο Καλλέργη και άλλους. Λίγο αργότερα, ο Σπύρος Ζαγοραίος, αδελφικός φίλος του πατέρα του, καλεί το Μάκη Μάτσα στο μαγαζί του στην Πλάκα για να ακούσει τον Νταλάρα. Ο Μάτσας ενθουσιάζεται και ο Γιώργος υπογράφει, τη ίδια εβδομάδα, το πρώτο του συμβόλαιο συνεργασίας στην “ΜΙΝΟΣ”.Ένα συμβόλαιο και μία συνεργασία που κράτησε από το 1968 έως το 2005.

Το 1969, μετά από κάποιες συμμετοχές σε δίσκους με τραγούδια των Λοΐζου, Μητσάκη κ.α. ηχογραφεί τον πρώτο προσωπικό του δίσκο .Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του πρώτου δίσκου, τον οποίο ηχογράφησε σε ηλικία 20 χρόνων, ήταν το “Που’ ναι τα χρόνια” και το “Ο ουρανός φεύγει βαρύς” τα οποία ακούγονται μέχρι σήμερα. Αμέσως μετά την κυκλοφορία του πρώτου αυτού δίσκου συνεργάστηκε, με την ήδη καταξιωμένη τότε Μαρινέλλα, στο “Στορκ” για 3 χρόνια. Με αυτό τον τρόπο η Μαρινέλλα σύστησε στο κοινό τον Γ.Νταλάρα.

Μέχρι σήμερα έχει ηχογραφήσει περισσότερους από 70 προσωπικούς δίσκους (που έχουν ξεπεράσει τα 15.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο), ενώ συμμετείχε στην ηχογράφηση περισσότερων από 60 ως ερμηνευτής, μουσικός και παραγωγός.

Ο Γ.Νταλάρας έχει γράψει και μερικά δικά του τραγούδια κατά καιρούς. Πολλά από αυτά δεν έχουν δισκογραφηθεί ποτε. Τα χρησιμοποίησε μόνο για κάποιες εμφανίσεις που έκανε αλλά και για ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές που είχε κάνει. Συνθέσεις του ίδιου στην δισκογραφία είναι τα τραγούδια.

Μετά από τα διάφορα λαϊκά μαγαζιά που εμφανίστηκε μέχρι το 1974 ο Νταλάρας δεν ξαναεμφανίστηκε σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης και μετέφερε τις παραστάσεις του σε μπουάτ και θέατρα.

Στις μπουάτ τραγουδούσε κυρίως πολιτικά, ρεμπέτικα, βαλκανικά αλλά και δημοτικά τραγούδια. Τραγούδια του Κουγιουμτζή, του Λοίζου και του Θεοδωράκη. Έτσι ξεκίνησε μία νέα εποχή στην καριέρα του Γ.Νταλάρα. Η εποχή των μπουάτ.

Οι εμφανίσεις του στις μπουάτ κράτησαν μέχρι το 1980. Το κοινό του εξάλλου είχε αρχίσει να αυξάνεται. Έτσι, ο Γιώργος Νταλάρας κάνει μία προσπάθεια να πάει την μουσική του στα θέατρα και στα σινεμά και ξεκινάει έτσι μία νέα εποχή στην καριέρα του.

Ο Γιώργος Νταλάρας επιστρέφει στη νύχτα το 1996. Ένας νέος χώρος – η Ιερά Οδός – δημιουργείται ειδικά γι’ αυτόν από τον Ηλία Μαρασούλη και διαμορφώνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Γ.Νταλάρα, δημιουργώντας αίσθηση στη νυχτερινή Αθήνα. Ο χώρος της Ιεράς Οδού κατασκευάστηκε σαν μία μεγάλη μουσική σκηνή (σχεδόν 2.000 θέσεων) και όχι σαν μία νυχτερινή πίστα. Ο ίδιος διευκρίνισε: «H προσδοκία του χώρου δεν είναι να αποκτήσουμε άλλο ένα νυχτερινό κέντρο. Ο χώρος αυτός πρέπει να λειτουργήσει ως χώρος εμφάνισης νέων ανθρώπων από όλα τα είδη του ελληνικού τραγουδιού και όχι μόνον…». Ο Γιώργος Νταλάρας θα παραμείνει για τρεις συνεχόμενες σεζόν στο χώρο αυτό, ως το1999, και θα συνεργαστεί με τους Πυξ Λαξ, την Ελένη Τσαλιγοπούλου, το Μάριο Φραγκούλη, τον Γκόραν Μπρέγκοβιτς, τον Γιάννη Βαρδή αλλά και νέα συγκροτήματα όπως τους Συνήθεις Υπόπτους, τους Ποδηλάτες και τα Υπόγεια Ρεύματα. Ως καλλιτεχvικός διευθυvτής αυτoύ τoυ vέoυ χώρoυ, προσπάθησε στη συνέχεια να διατηρήσει το χώρο ως μουσική σκηνή που θα φιλοξενούσε σημαντικούς καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο αλλά και νέους ταλαντούχους μουσικούς διαφόρων ειδών μουσικής. Η εξέλιξη όμως του χώρου τελικά ήταν διαφορετική. Το 2001 επιστρέφει μετά από πολλά χρόνια στην Πλάκα, και για τα επόμενα 3 χρόνια θα παρουσιάσει μουσικά προγράμματα στο Ζυγό, κάνοντας αναδρομή στο παλιό λαϊκό τραγούδι αλλά και σε latin τραγούδια που είχε πει παλιότερα.

Με πρωτοβουλία του ίδιου, οργανώθηκε η μεγαλύτερη συναυλία για το Κυπριακό το 1994 στο Brendan Byrne Arena του Νιου Τζέρσεϊ. Μετά την επική συναυλία, ο Γιώργος Νταλάρας βρέθηκε στην Ουάσινγκτον για να παραλάβει από τον γερουσιαστή Έντουαρντ Κέννεντυ μία από τις πιο έγκυρες και τιμητικές διακρίσεις, το Διεθvές Βραβείo “Kennedy” σε αναγνώριση του ανθρωπιστικού του έργου. Το βραβείο έφερε τον τίτλο: “Μη ρωτάς τι κάνει η πατρίδα σου για σένα, αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για την πατρίδα σου”.

Σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο «Σπίτι της Κύπρου» στην Αθήνα στις 2 Ιουνίου του 1998, ο Γιώργος Νταλάρας ανακηρύχθηκε επίτιμος πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας, παραλαμβάνοντας και το κυπριακό διαβατήριο, ως αναγνώριση της συνεισφοράς του στην επίλυση του Κυπριακού προβλήματος. Στην τελετή παραβρέθηκε ο Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Χρυσόστομος, ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Λυκούργος Κάππας, ο πρέσβης της Κύπρου στην Αθήνα κ. Χριστόδουλος Πασιαρδής, ο Μάριος Τόκας, ο Μιχάλης Χριστοδουλίδης και άλλοι πολλοί φίλοι του. Με την εκδήλωση αυτή ολοκληρώθηκαν και οι εκδηλώσεις για τα δεκάχρονα του «Σπιτιού της Κύπρου». Έτσι με την ευκαιρία αυτή ο Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου επέδωσε το μετάλλιο των δέκα χρόνων του «Σπιτιού της Κύπρου» στον -Κύπριο πλέον- τραγουδιστή.

Τον Αύγουστο του 1998 το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού τίμησε την καλλιτεχνική και κοινωνική προσφορά του Γιώργου Νταλάρα σε μια ξεχωριστή εκδήλωση στην Ολυμπία με την παρουσία προσωπικοτήτων από όλο τον κόσμο. “Η λέξη γενναιοδωρία είναι αυτή που χαρακτηρίζει τον Γιώργο και με τα δύο συνθετικά της. Ο Γιώργος είναι γενναίος και το τραγούδι του είναι δώρο στον πολιτισμό”. Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Κώστα Γαβρά.

Στις 25 Απριλίου του 1999 σε τελετή που έγινε στα γραφεία του Δήμου Αμμοχώστου στη Λεμεσό, ο Γιώργος Νταλάρας αναγορεύθηκε σε επίτιμο δημότη της Αμμοχώστου και απονεμήθηκε το σπασμένο κλειδί, σύμβολο της συνεχιζόμενης τουρκικής κατοχής της πόλης της Αμμοχώστου, καθώς και τιμητικό δίπλωμα, ως δείγμα αναγνώρισης κι εκτίμησης της συνεχούς και ανιδιοτελούς προσφοράς του στον αγώνα της Κύπρου.

Στις 9 Ιουνίου 2001 στη Νέα Υόρκη, του απονεμήθηκε το 11o Βραβείο Ελευθερίας από τον Παγκύπριο Σύνδεσμο σε μια εκδήλωση εκτίμησης για την προσφορά του καλλιτέχνη στον αγώνα για το κυπριακό.

Στις 8 Οκτωβρίου 2001 στο αμφιθέατρο της ΑΤΗΚ στη Λευκωσία, η ΑΤΗΚ τίμησε τον Γιώργο Νταλάρα για την προσφορά του στην Κύπρο και στον Ελληνικό Πολιτισμό. Ο Γενικός Διευθυντής της ΑΤΗΚ παρέδωσε στον καλλιτέχνη ένα μοναδικό γλυπτό, το οποίο κατασκευάστηκε ειδικά γι’ αυτόν.

Κατά καιρούς έχει τιμηθεί με αρκετές ακόμα διακρίσεις. Ορισμένες τιμές που του έχουν γίνει είναι:

Βραβείο Έλληνα Πατριώτη Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, Βραβείο Μπελογιάννης, Βραβείο Υπουργείου Πολιτισμού Γιουγκοσλαβίας,Βραβείο Δήμου Βελιγραδίου (στην διάρκεια των βομβαρδισμών), Βραβείο Κυπριακής Πρεσβείας, Βραβείο από ΤΕΔΚΝΑ (Τοπική Ένωση Δήμων και κοινοτήτων Αττικής), Βράβευση από Εργατικό Κέντρο Πειραιά, χρυσό παράσημο του Αποστόλου Βαρνάβα, Βραβείο Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων Κύπρου και άλλες πολλές διακρίσεις που αποτελούν μοναδική τιμή για τον άνθρωπο-πολίτη Γιώργο Νταλάρα.

Την Πέμπτη, 5 Οκτωβρίου 2006, με την έγκριση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, κ.Κόφι Ανάν και του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες κ. Antonio Guterres, ο Γιώργος Νταλάρας ανακηρύχθηκε ως ένας από τους επτά Πρεσβευτές Καλής Θέλησης για τους πρόσφυγες της Ύπατης Αρμοστείας παγκοσμίως. Η ανακήρυξή του έγινε σε ειδική τελετή στην Παλαιά Βουλή, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια.

Τον Φεβρουάριο και το Μάρτιο του 2012 με πρωτοβουλία του Γ.Νταλάρα διοργανώθηκαν συναυλίες αλληλεγγύης με ελεύθερη είσοδο στις γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά. Τις συναυλίες αυτές τις στήριξαν αρκετοί ακόμα καλλιτέχνες και εκανοντάδες κόσμου αγκάλιασαν την προσπάθεια αυτή. Χαρακτηριστικές ήταν όμως και οι αποδοκιμασίες τμήματος του κοινού τόσο στη συναυλία της Νίκαιας όσο και στη συναυλία του Ιλίου με αφορμή τις απόψεις του τραγουδιστή για τη νέα δανειακή σύμβαση. Ειδικά στη συναυλία, της 5ης Μαρτίου 2012 στο γυμναστήριο του Ίλιου, μερίδα συγκεντρωμένων εκτόξευσε γιαούρτια αλλά και καρέκλες εναντίου του Γιώργου Νταλάρα, ο οποίος όμως συνέχισε να τραγουδά. Σε συνέντευξή του, στις 7 Μαρτίου, ο τραγουδιστής δήλωσε ότι δεν τον φοβίζουν οι αποδοκιμασίες, καθώς αυτά τα έχει «ξαναζήσει στη χούντα» . Οι υπόλοιπες συναυλίες της περιοδείας στις γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά τελικά αναβλήθηκαν υπό τον φόβο εντονότερων επεισοδίων.