Δέλτα του Έβρου: Τα άγρια άλογα «σβήνουν» λόγω έλλειψης νερού – Η κραυγή αγωνίας των κατοίκων και η επιχείρηση διάσωσης των ζώων

Από βέβαιο θάνατο και την τελευταία στιγμή, σώθηκε ένα κοπάδι 200 άγριων αλόγων που ενδημεί στην περιοχή του Αινήσιου Δέλτα, στον Έβρο. Έπειτα από πολλές μέρες προσωπικής προσπάθειας των ανθρώπων ενός τοπικού συλλόγου, του Δήμου Αλεξανδρούπολης, της Πυροσβεστικής και του ΟΦΥΠΕΚΑ, τα άλογα, διασώθηκαν, καθώς οι εθελοντές τα απομάκρυναν από τις άνυδρες όχθες του Δέλτα. Δυστυχώς, από αυτά πέθαναν, αφού ήδη είχαν πιει θαλασσινό νερό, ενώ κάτοικοι και φορείς της περιοχής κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι δεν είναι τα μόνα είδη στις παρόχθιες περιοχές του Δέλτα που βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο λόγω της πρωτόγνωρης λειψυδρίας.

Της Μαρίνας Σίσκου

Η επιχείρηση διάσωσης των αλόγων

Η ομάδα των άγριων αλόγων, βρισκόταν εγκλωβισμένη εξ αιτίας της ανομβρίας, στην ελληνική πλευρά του ποταμού, σε μία έκταση 18.000 στρεμμάτων. Η ζωή τους κινδύνευε. Έτσι, οι τοπικοί φορείς, με πρωτοβουλία του Δήμου Αλεξανδρούπολης, ανέλαβαν την αποστολή της διάσωσης τους, τροφοδοτώντας την περιοχή, με πέντε τόνους νερού, ώστε να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες των ζώων που ζουν στις εκβολές του ποταμού.

Συγκεκριμένα, ο δήμος Αλεξανδρούπολης, παρότι η αρμοδιότητα για το ζήτημα της διαβίωσης των ανεπιτήρητων αλόγων, ανήκει, σύμφωνα με απόφαση του Εισαγγελέα Πρωτοδικών, στην Περιφέρεια ΑΜΘ, προχώρησε, σε συνεργασία αρχικά με τον ΟΦΥΠΕΚΑ και την Πυροσβεστική, και στη συνέχεια με τον Σύλλογο “Αινήσιο Δέλτα”, στην εγκατάσταση δικών του δεξαμενών νερού, αντλίας και, μέσω υδροφόρας χωρητικότητας 11 τόνων, στην τροφοδότηση των δεξαμενών αυτών ανά δύο ημέρες, καθώς η μετακίνηση της υδροφόρας από το Αινήσιο μέχρι τις Φέρες για ανεφοδιασμό, απαιτεί περίπου 2 με 3 ώρες, όπως και η επιστροφή της.

«Ορατός ο κίνδυνος περιβαλλοντικής καταστροφής»

Τελικά, τα άλογα αποφασίστηκε να μεταφερθούν σε ασφαλή περιοχή με πόσιμο νερό, η οποία βρίσκεται σε απόσταση 800 μέτρων, στην απέναντι πλευρά του ποταμού, όπως αναφέρει στο enikos.gr ο Κώστας Αλεξανδρής, Πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης και διοικητικό μέλος ΤΟΕΒ Φερών.

Αν οι συνθήκες δεν αλλάξουν, ο θάνατος των αλόγων, θα είναι “αμελητέα” απώλεια μπροστά στην περιβαλλοντική καταστροφή, σύμφωνα με τον ίδιο. «Ολόκληρη η πεδινή παραποτάμια περιοχή διατρέχει άμεσα κίνδυνο αφανισμού», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ο πυρήνας του προβλήματος, εξηγεί ο Κώστας Αλεξανδρής, είναι τα δυσανάλογα μεγέθη άντλησης νερού από την κάθε χώρα. Δηλαδή, τη στιγμή που, οι αγρότες του Έβρου, εξαρτώνται από την άντληση νερού από φράγματα με χωρητικότητα που δεν υπερβαίνει τα 1.000.000 κυβικά μέτρα, οι Βούλγαροι γείτονές μας, εργάζονται έχοντας εξασφαλίσει νερό από το φράγμα του Ιβαήλοβγκραντ που ανέρχεται μεταξύ 156. 7 και 157 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων. Σημειώνεται πως, η Βουλγαρία αντλεί νερά από τον Έβρο από τρία σημαντικά φράγματα, κατά μήκος του Άρδα. Αυτά αποτελούν έναν υδροηλεκτρικό καταρράκτη και συνολικά διαθέτουν χωρητικότητα άνω του 1. 085 δισεκατομμυρίου κυβικών μέτρων.

Προσπάθειες συνεννόησης

Οι Τούρκοι καλλιεργητές, έχοντας επενδύσει, όπως είπαν στη διάρκεια συνεννόησης με τους αγρότες του Έβρου, στην περιοχή αυτή και την ανάγκη της κάλυψης των επισιτιστικών αναγκών της χώρας τους, υπεραντλούν ποσότητα που ανέρχεται σε ένα δισ. κυβικά μέτρα. «Εμείς, καθόμαστε και παρακαλούμε τους Βούλγαρους και τους Τούρκους, αντί να εξασφαλίσουμε τη δική μας αυτονομία», τονίζει ο Κώστας Αλεξανδρής.

«Για τον λόγο αυτό, είμαστε σε συνεχή συνεννόηση με τους γείτονες», αναφέρει, «ώστε να βρούμε μια λύση». «Η επίσημη ανακοίνωση και το αποτέλεσμα της δικής μας προσπάθειας για συνεννόηση και επίλυση του προβλήματος, θα κοινοποιηθεί στο Υπουργείο των Εξωτερικών», επισημαίνει ο Κώστας Αλεξανδρής.

«Εδώ και 25 μέρες ο ποταμός είναι άμμος», λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης, ο οποίος το απόγευμα της Δευτέρας, κατευθυνόταν προς τα σύνορα, προκειμένου να επιβλέψει την εξέλιξη της κατάστασης, όπως κάνει κάθε μέρα από τότε που διαπιστώθηκε το πρόβλημα και αναρτά σχετικές φωτογραφίες και βίντεο, ενημερώνοντας για κάθε τι νεότερο. «Πρώτη φορά η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή και έχει ξεκινήσει από τόσο νωρίς. Οι μικροπολιτικές δεν βοηθούν κανέναν», υπογραμμίζει.

Η διάσωση των αλόγων του Αινήσιου Δέλτα

Όπως αναφέρει στο enikos.gr. ο Νίκος Μουσουνάκης, πρόεδρος του Συλλόγου “Αινήσιο Δέλτα”, με ιδρυτικό σκοπό την προστασία των καλυβών όπου ζουν οι ψαράδες του Έβρου από το 1956, είναι η πρώτη φορά που το οικοσύστημα και οι καλλιέργειες βρίσκονται σε τόσο εμφανή και άμεσο κίνδυνο, τονίζοντας πως η στάθμη του νερού έχει κατέβει επικίνδυνα.  Η άντληση για το πότισμα των καλλιεργειών και την επιβίωση της άγριας ζωής, είναι αδύνατον να συνεχιστεί σε αυτές τις συνθήκες της έντονης ξηρασίας και ανομβρίας, αλλά και απουσίας πρόνοιας, τονίζει.

Ο κ. Μουσουνάκης, ο οποίος συμμετείχε στην αποστολή για την μεταφορά του νερού και στη συνέχεια των ίδιων των 200 άγριων αλόγων από τις άνυδρες όχθες του ποταμού, προκειμένου να καταφέρουν να επιβιώσουν, εξηγεί πως, οι καλλιεργητές του Νότιου Έβρου, είναι οι τελευταίοι που αξιοποιούν το νερό του ποταμού, αφού αυτό περνά πρώτα από τις καλλιέργειες τόσο της Βουλγαρίας, όσο και της Τουρκίας, προτού καταλήξει στο Δέλτα του Έβρου.

«Δεν μπορούμε να αφήσουμε τα άλογα. Θα συνεχίσουμε να τα βοηθάμε, όπως μπορούμε, για όσο χρειαστεί», επισημαίνει, διευκρινίζοντας ότι, τα ιπποειδή χρειάζονται 10 τόνους νερού ανά τρεις ημέρες για να ζήσουν, ενώ σημειώνει τα εγκλωβισμένα άλογα μετεφέρθηκαν σε μέρη όπου υπάρχουν ποτίστρες με γλυκό νερό.

Η μεταφορά των αλόγων

Τα αίτια της λειψυδρίας

Δεν είναι όμως μόνο τα άλογα. Στον νότιο Έβρο επικρατεί αναβρασμός, με τους επαγγελματίες αγρότες και κτηνοτρόφους της ευρύτερης περιοχής, όπως της δημοτικής ενότητας Φερών και της τοπικής κοινότητας του Πέπλου, δύο από τα παραποτάμια χωριά του νομού, να νιώθουν αβοήθητοι και μόνοι.  Η έντονη ξηρασία, η μη απρόσκοπτη διαχείριση των νερών του Έβρου λόγω της καθυστέρησης του “σφραγίσματος” των τεχνικών λεπτομερειών που πρέπει να διευθετηθούν μετά τη διακρατική συμφωνία Ελλάδας και Βουλγαρίας, συνθέτουν μία εφιαλτική πραγματικότητα, όπως λένε.

Οι ανομβρία και η έλλειψη ανεμπόδιστης συνεργασίας της Ελλάδας με τις γειτονικές χώρες, αποτελεί ένα ακόμη επίμοχθο ζήτημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν με τις δικές τους δυνάμεις και συντονισμό, οι άνθρωποι που ζουν και εργάζονται στο Δέλτα του Έβρου. Και έρχεται να προστεθεί στα διάφορα περίπλοκα προβλήματα που έχουν να λύσουν κατά καιρούς, λόγω της ευαίσθητης γεωγραφικής τοποθεσίας του τριεθνούς, αναφέρει ο κ. Μουσουνάκης στο enikos.gr.

Για τον Κώστα Αλεξανδρή, η βασική αιτία του προβλήματος, είναι η έλλειψη αυτονομίας άντλησης νερού από τον ποταμό με τις κατάλληλες υποδομές και ενέργειες. Παράλληλα, όπως τονίζει, οι καλλιεργητές καλαμποκιού, βαμβακιού, ηλίανθου, έρχονται αντιμέτωποι και με τις συνέπειες της δυσχέρειας στην απρόσκοπτη διαχείριση των νερών του Άρδα, παραπόταμου του Έβρου, η οποία εξαρτάται από τη διακρατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, που επηρεάζει άμεσα αγροκαλλιεργητές, όπως και το οικοσύστημα του ποταμού.

Σημειώνεται ότι, ο ποταμός Άρδας έχει συνολικό μήκος 290 χλμ, από τα οποία, τα 241 βρίσκονται στη Βουλγαρία. Γι’ αυτό, καθώς και επειδή η Βουλγαρία έχει κατασκευάσει τρία φράγματα για τη λειτουργία υδροηλεκτρικών σταθμών, η ελληνική πλευρά δεν μπορεί να έχει αυτονομία στη διαχείριση των νερών του ποταμού και εξαρτάται άμεσα από τη διακρατική συμφωνία, η ανανέωση της οποίας, τον περασμένο χρόνο, ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού, υπήρξε πηγή έντασης και αγωνίας για τους Έλληνες καλλιεργητές του Νότιου Έβρου.

Στο Δέλτα του Έβρου, οι δυσκολίες είναι περίπλοκες και η κατάσταση του οικοσυστήματος, ευαίσθητη. Το υπόλοιπο του καλοκαιριού θα εξακολουθήσει, όπως όλα δείχνουν, να είναι δύσκολο για όσους ζουν από το Δέλτα.

Ένας από τους σπουδαιότερους υδροβιότοπους της Ευρώπης

Ο Έβρος ποταμός, τροφοδοτεί με νερό τις καλλιέργειες της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Βουλγαρίας. Παράλληλα, από τα νερά του Έβρου, εξαρτάται η διαβίωση κάθε μορφής ζωής του οικοσυστήματος. Ολόκληρο το Δέλτα του Έβρου, καλύπτει μια έκταση 200.000 τ.μ., στα νότια του νομού.

Είναι ένας από τους πιο σημαντικούς υδροβιότοπους στην Ευρώπη και, από το 1971, είναι υπό την προστασία – στο μεγαλύτερο μέρος του – της διεθνούς σύμβασης Ραμσάρ, καθώς φιλοξενεί σπάνια και σημαντικά είδη ζωής. Ακόμη, τμήμα του Δέλτα, έχει ανακηρυχθεί “Ζώνη Ειδικής Προστασίας” και τόπος κοινοτικού ενδιαφέροντος στο Δίκτυο Natura 2000. Ο Έβρος, κατεβαίνοντας προς τη θάλασσα, έχει δημιουργήσει στο πέρασμα των ετών, λίμνες, λιμνοθάλασσες και νησίδες με σπάνιο μικροκλίμα και πυκνή βλάστηση που αποτελεί καταφύγιο σπάνιων πουλιών και ζώων.

Στον υδροβιότοπο, αναπαράγονται συνολικά εβδομήντα επτά είδη ζώων, ανάμεσα στα οποία και ο ερωδιός. Το υδάτινο οικοσύστημα του ποταμού, αποτελεί “στάση” για τα πουλιά που περνούν τον χειμώνα στην Αφρική και την Νότια Ευρώπη, ερχόμενα από τη Βόρεια Ευρώπη και τη Ρωσία, είδη όπως πάπιες, ροδοπελέκανα, χαλκόκοτες, χουλιαρομύτες αργυροπελεκάνοι, νανόγλαροι και η σπάνια λεπτομύτα.